مت مولنوگ (Matt Mullenweg)، خالق سیستم مدیریت وبلاگ وردپرس و سرویس وبلاگ‌نویسی رایگان وردپرس‌دات‌کام است. مت همچنین مؤسس شرکت Automattic است که سرویس‌های متنوع دیگری مانند سیستم رایگان مبارزه با هرزنامه (Akismet) را مدیریت می‌کند. مت در سال ۱۹۸۴ در تگزاس آمریکا به دنیا آمده و هم‌اکنون در سانفرانسیکو ساکن است. این مصاحبه در تاریخ هفتم آذرماه (۲۷ نوامبر ۲۰۰۸) و به صورت تلفنی صورت گرفته است.
اول از همه، از زمانی که در اختیار ما گذاشتید تشکر می‌کنم.
خواهش می‌کنم.
پرسش اول در مورد تیم وردپرس است. تیم وردپرس چگونه شکل گرفت؟ آیا شما همه در یک مکان کار می‌کنید؟
تیم وردپرس کاملا مجازی است؛ به این معنی که اعضای این تیم در نقاط مختلف جهان هستند. مکان‌های آنلاینی وجود دارد که کاربران می‌توانند در آنجا فعالیت کنند؛ مثلا در trac.wordpress.org می‌توانند اشکالات را گزارش و یا آن‌ها را رفع کنند و یا در ویکی آنلاین ما فعالیت کنند. وقتی کاربری در این مکان‌ها به صورت فعال حضور دارد، کم‌کم شناخته می‌شود و اگر واقعا خوب باشد، برای پیوستن به تیم از او دعوت می‌شود.
آیا مدیریت وردپرس، مخصوصا وردپرس‌دات‌کام، صرفه‌ی اقتصادی دارد؟ اصولا آیا راهاندازی یک سرویس وبلاگ‌نویسی اقتصادی است؟
اوه، البته. فقط کلیدش این است که بتوانید مشتریانتان را حفظ کنید. راهاندازی و نگهداری سرویس وردپرس‌دات‌کام کار نسبتا دشواری است. ما از سرویس‌های ویژه روی وردپرس‌دات‌کام برای درآمدزایی استفاده می‌کنیم. بخشی از درآمدی که به دست می‌آید صرف پشتیبانی مالی از تیم وردپرس شده و بخش دیگرش صرف بهبود سرویس.
سرویس‌های وبلاگ، مخصوصا در کشور ما، از قرار دادن تبلیغات در صفحه‌ی وبلاگ کاربران به عنوان راهی برای درآمدزایی استفاده می‌کنند. چرا در وردپرس‌دات‌کام چنین رویه‌ای را در پیش نمی‌گیرید؟
ما در وردپرس‌دات‌کام تبلیغات در وبلاگ کاربران قرار می‌دهیم؛ ولی سعی ما این است که تعداد نمایش این آگهی‌ها در کمترین حد ممکن باشد. به طور ساده، ما تبلیغات را برای بازدیدکنندگانی که همواره به وردپرس‌دات‌کام سر می‌زنند و یا کاربران وردپرس‌دات‌کام نمایش نمی‌دهیم.
پس شما از تبلیغات استفاده می‌کنید؟
بله، ولی شما شاید هیچ وقت آن‌ها را نبینید!
چرا محیط مدیریت وردپرس در مقایسه با سرویس‌هایی مثل بلاگر و تایپ‌پد کندتر است؟ معمولا کاربران ایرانی از این مسئله شکایت می‌کنند. آیا کاربران کشورهای دیگر هم، چنین مشکلی را گزارش کرده‌اند؟
آه… راستش من اطلاع دقیقی ندارم. باید از دیگران (در تیم وردپرس) بپرسم. ولی ما تقریبا آماده هستیم تا نگارش جدید ۲/۷ را منتشر کنیم. [این مصاحبه قبل از انتشار این نسخه انجام شده است] در این نگارش سرعت کارها (در بخش مدیریت) به طور ملموسی افزایش خواهد یافت.
چقدر پس از انتشار نگارش ۲/۷ وردپرس، زمان لازم است تا وردپرس‌دات‌کام هم به این نگارش به روز گردد؟
وردپرس‌دات‌کام چند روز قبل از انتشار ۲/۷ به روز خواهد شد!
یک سؤال مهم! محدودیت‌هایی بر روی وردپرس‌دات‌کام برای کاربران وجود دارد که گاهی آزار‌دهنده است. یک محدودیت بزرگ عدم امکان ویرایش پوسته‌ها برای کاربران است. امکان ویرایش شیوه‌نامه‌ها (Custom CSS) هم رایگان نیست. این مسئله برای کاربران فارسی‌زبان که از راست‌به‌چپ می‌نویسند، بسیار بغرنج‌تر است؛ زیرا بیشتر پوسته‌های وردپرس‌دات‌کام به صورت پیش‌فرض از راست‌به‌چپ پشتیبانی نمی‌کنند.
در مورد راست‌به‌چپ، ما با آغوش باز هر پیشنهاد و بهبودی در مورد این مسئله را -چه برای بخش مدیریت و چه برای پوسته‌ها- پذیرفته‌ایم و خواهیم پذیرفت. ما علاقه داریم تا همه‌ی کاربران، در همه‌ی دنیا بتوانند از وردپرس‌دات‌کام به راحتی استفاده کنند.
پس چرا امکان ویرایش شیوه‌نامه‌ها را رایگان نمی‌کنید؟
فعلا به دو دلیل: یکی به دلیل بار پشتیبانی زیادی که به ما تحمیل خواهد کرد. چون عموم کاربران با CSS آشنایی ندارند و این یک امکان حرفه‌ای محسوب می‌شود و دوم به این دلیل که این یکی از روش‌هایی است که ما از آن کسب درآمد می‌کنیم؛ درآمد برای پوشش دادن هزینه‌های سرورها و پشتیبانی مالی از تیم وردپرس.
کاربران ایرانی برای استفاده از وردپرس.کام دارای مشکلات دیگری نیز هستند. به طور نمونه بخش فارسی وردپرس‌دات‌کام در ایران مسدود است و دسترسی به صفحه‌های وردپرس‌دات‌کام از طریق SSL هم توسط بعضی از سرویس‌دهندگان اینترنت مسدود شده است. آیا شما تاکنون از این مشکل آگاه شده‌اید؟ آیا برنامه‌ای برای کمک به کاربران ایرانی دارید؟
این اولین بار است که من از وجود چنین مشکلی آگاه می‌شوم. اگر کسی از کاربران ایرانی راه‌حلی برای این مشکل پیشنهاد کند، ما تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا این مشکلات را از میان ببریم.
آیا شما و یا دیگر توسعه‌دهندگان و مدیران اصلی وردپرس‌دات‌کام با کاربران در تماس هستید؟ کاربران چگونه می‌توانند با شما تماس بگیرند و ایده‌های خود را مطرح کنند؟ آیا این اید‌ه‌ها در برنامه‌های آینده‌ی شما تأثیرگذار هستند؟
در تمام صفحات (بخش مدیریت) وردپرس‌دات‌کام، فُرمی وجود دارد که کاربران می‌توانند برای ارتباط با پشتیبانی از آن استفاده کنند. آن‌ها به همین اندازه به ما نزدیک هستند. همه‌ی پیام‌های کاربران خوانده شده و به آن‌ها پاسخ داده می‌شود. نظرات کاربران که از این طریق مطرح می‌گردد تأثیر شگرفی بر توسعه‌ی وردپرس‌دات‌کام می‌گذارد.
آیا شما محتوای وبلاگ‌های کاربران را آنالیز می‌کنید؟ مثلا برای تحقیقات اجتماعی یا سیاسی؟
به هیچ عنوان.
با توجه به آمار رسمی وردپرس‌دات‌کام، زبان فارسی، از نظر تعداد کاربران در رده‌ی یازدهم جدول کاربران قرار می‌گیرند (به عبارت دیگر، ۰/۸ درصد محتوای تولید شده در وردپرس‌دات‌کام به زبان فارسی است). نظر شما در مورد وبلاگ‌نویس‌ها و کاربران ایرانی چیست؟
این عالی است! من در ایران نبودم و تا کنون تماس زیادی هم با ایرانی‌ها نداشتم؛ ولی با این حال جامعه‌ی ایرانی از اولین توسعه‌دهندگان راست‌به‌چپ برای وردپرس از روزهای اول بود و ما با همکاری شما (در جامعه‌ی فارسی‌زبان) همواره پشتیانی راست‌به‌چپ را در نگارش‌های وردپرس به روز کرده‌ایم. مخصوصا برای نگارش ۲/۷ که تغییرات بزرگی در قسمت‌های مختلف داشته‌ایم، من درخواست کردم که تمامی تغییرات برای شیوه‌نامه‌های راست‌به‌چپ با همکاری کاربران فارسی‌زبان انجام بگیرد و از این بابت خیلی خوشحالم.
آیا شما وبلاگی را مسدود می‌کنید؟ آیا در این مورد قوانینی وجود دارد؟
بعضی اوقات. ما در قوانین استفاده از وردپرس‌دات‌کام شرایطی که یک وبلاگ مسدود می‌شود را مشخص کرده‌ایم. به طور مثال وبلاگ‌های هرزنگاری (Spamblogs) مشمول این قوانین می‌شوند.
در وردپرس‌دات‌کام وبلاگ‌هایی که مطالب مخصوص بزرگسالان (Adult Contents) منتشر می‌کنند در لیست‌های مختلف وردپرس‌دات‌کام نمایش داده نمی‌شوند. شما با چه روشی این وبلاگها را شناسایی می‌کنید؟
این وبلاگها توسط کاربران خود وردپرس‌دات‌کام، با استفاده از نوار ابزار سراسری سایت مشخص می‌شوند. ما گزارش‌های آنان را بررسی کرده و وبلاگ‌های مورد نظر را علامت‌گذاری می‌کنیم.
یعنی شما برای این موضوع کاملا به فیدبک کاربران وابسته هستید؟
بله.
آیا شما از قوانین کشور خاصی پیروی می‌کنید؟
ما در حدود قوانین ایالات متحده آمریکا فعالیت می‌کنیم و همواره تلاش می‌کنیم به قوانین کشورهای مختلف جهان هم احترام بگذاریم.
یکی از چالش‌هایی که شما در سال گذشته با آن مواجه شدید، دستور یکی از دادگاه‌های ترکیه برای مسدود کردن یک سری وبلاگ خاص روی وردپرس‌دات‌کام بود (اطلاعات بیشتر + و +). آیا شما آن وبلاگها را مسدود کردید؟
نه ما آن وبلاگها را مسدود نکردیم و ترکیه دسترسی کاربران به وردپرس‌دات‌کام را در آن کشور مسدود کرد!
در ایران بیشتر کاربران احساس می‌کنند که وبلاگ‌های روی وردپرس‌دات‌کام، اغلب وبلاگ‌های تکنولوژی و فن‌آوری اطلاعات هستند. آیا چنین چیزی یک پدیده‌ی غالب در تمامی زبان‌های وردپرس‌دات‌کام است؟
در مورد وبلاگ‌های انگلیسی، کاربران بیشتر در مورد موضوعات شخصی، سیاست و فرهنگ می‌نویسند. به نظر می‌آید این مسئله در وردپرس‌دات‌کام از ملتی به ملت دیگر متفاوت است.
وبلاگها و مطالب برگزیده در وردپرس‌دات‌کام چگونه انتخاب می‌شوند؟
ما یک الگوریتم خاص داریم که با آنالیز فاکتورهای مختلف، مانند آمار بازدید، آمار دیدگاه‌ها و غیره به رتبه‌بندی وبلاگها و نوشته‌ها می‌پردازد.
برنامه‌ی شما برای آینده چیست؟ آیا شرکت شما (Automattic) قصد توسعه‌ی فعالیت‌هایش را دارد؟
بله، قطعا! ما همواره تلاش می‌کنیم تا وردپرس را توسعه دهیم و آن را تبدیل به بهترین نرم‌افزار نشر آنلاین دنیا کنیم. در کنار این، ما روی پلتفرم‌های دیگری نیز کار می‌کنیم؛ نرمافزارهای قدیمی‌تر مثل بی‌بی‌پرس و نرمافزارهای جدیدی مثل بودی‌پرس که همه‌ی قابلیت‌های مثلا فیس‌بوک را یک‌جا دارد!
اگر اجازه بدهید در خاتمه چند سؤال شخصی را مطرح کنم.
حتما.
وبلاگ‌های مورد علاقه‌ی شما کدام وبلاگها هستند؟
من واقعا وبلاگ GigaOM را دوست دارم و هر روز آن را می‌خوانم. وبلاگ دیگر مورد علاقه من، وبلاگ I Can Has Cheeseburger است. به طور کلی من به اخبار تکنولوژی علاقه دارم. وبلاگ خاصی را در این زمینه مطالعه نمی‌کنم؛ هر روزه از خبرخوان گوگل برای پی‌گیری اخبار مهم در زمینه‌ی تکنولوژی بهره می‌گیرم.
علاقه‌مندی‌های دیگر شما به غیر از وب و وبلاگ چیست؟
موسیقی و عکاسی.
پرسش آخر. آیا علاقه دارید روزی به ایران بیایید و با وبلاگ‌نویس‌های ایرانی از نزدیک آشنا شوید؟ مثلا برای یک وردکمپ؟
اوه. بله، خیلی! من کلا به سفر کردن به کشورهای مختلف و شرکت در وردکمپ‌ها و تعامل نزدیک با کاربران وردپرس خیلی علاقه‌مند هستم. راستی… فکر می‌کنم نزدیک سال نو، آن اطراف باشم. در دوبی!
از این که زمان خود را در اختیار ما قرار دادید بسیار سپاسگزارم. در پایان اگر پیامی برای کاربران فارسی‌زبان وردپرس دارید، خوشحال خواهیم شد که آن را بیان نمایید.
اولین چیزی که باید بگویم این است که متشکرم. استفاده از وردپرس قطعا آسان‌ترین روش برای وبلاگ‌نویسی در ایران نیست؛ با این حال ما با کمک هم تلاش داریم تا این روند را بهبود دهیم. وردپرس برای ما یعنی همین، یعنی اوپن‌سورس، یعنی همکاری و کمک کردن کاربران به هم.
امیدوارم روزی در ایران پذیرای شما باشیم.
ممنونم…
منبع: نشریه الکترونیکی شماها
تشکر