آموزش لینوکس

راهنمای کامل و تصویری نصب اوبونتو ۱۱.۱۰

کاوشگر: نگارش نهایی اوبونتو ۱۱.۱۰ به همراه نسخه‌ی جدید Unity و همچنین Gnome 3.2 معرفی شد. قبلا در کاوشگر راهنمای کامل و تصویری نصب و راه‌اندازی اوبونتو ۱۰.۰۴ در اختیار کاربران قرار گرفت. حالا با انتشار نگارش جدید اوبونتو، سری جدید این آموزش‌ها در اختیار شما قرار می‌گیرد. برای شروع باید نسخه‌ی مربوط را از سایت اوبونتو دانلود کنید. در این قسمت دو انتخاب ۳۲ و ۶۴ بیتی خواهید داشت.

راهنمای نصب اوبونتو ۱۱.۱۰

پس از دریافت فایل می‌توانید آن را بر روی CD‌ رایت کنید و یا با نصب بر روی فلش مموری سیستم خود را بوت کنید. روش نصب بر روی فلش مموری بسیار ساده است. ابتدا برنامه UNetbootin را از اینجا دریافت کنید. فایل ISO دریافت شده را از بخش Diskimage انتخاب کرده و با انتخاب درایو فلش مموری مورد نظر منتظر مراحل کپی باشید.

UNetbootin-ubuntu راه‌اندازی اوبونتو با استفاده از فلش مموری

پس از اتمام کار شما یک فلش مموری دارید که قابلیت بوت کردن سیستم توسط اوبونتو به صورت لایو (بدون نیاز به نصب) را دارد. پس از وارد شدن به اوبونتو کافی‌ست که بر روی گزینه‌ی Install Ubuntu 11.10 بر روی دسکتاپ کلیک کنید.

ادامه خواندن “راهنمای کامل و تصویری نصب اوبونتو ۱۱.۱۰”

۱۹ خرداد ۱۳۹۰

راهنمای کامل و تصویری نصب فدورا ۱۵

کاوشگر: بعد از استقبال خوبی که از سری آموزشی اوبونتو شد، تصمیم گرفتم به سراغ آموزش فدورا، توزیع محبوبم از خانواده گنو / لینوکس بروم. اگر دوست دارید فدورا را هم تجربه کنید، پس با سری آموزش فدورا مهمان کاوشگر باشید. همانطور که در خبر انتشار فدورا ۱۵ گفتم، این نگارش همراه با گنوم ۳ منتشر شد و به همین دلیل برای کاربران قدیمی فدورا هم جذابیت و تغییرات زیادی به همراه داشت.

آموزش نصب فدورا ۱۵

فدورا با میزکارهای مختلفی مثل Gnome، KDE، LXDE، XFCE و … عرضه می‌شود. در این سری آموزشی، فدورا با میزکار گنوم را نصب و راه‌اندازی می‌کنیم. برای شروع به صفحه‌ی دریافت فدورا رفته و CD توزیع ۳۲ یا ۶۴ بیتی را انتخاب و دانلود کنید. در صورتی که به اینترنت پرسرعت و ترافیک بالا دسترسی دارید پیشنهاد می‌کنم DVD نصب را دانلود کنید. بعدا از این DVD استفاده زیادی خواهیم کرد.

بعد از اتمام دانلود فایل iso دریافت شده را بر روی CD یا DVD رایت کنید و سیستم را با آن بوت کنید. قبل از شروع بوت و عملیات نصب، حتما فضایی از هارد خود را برای نصب خالی کنید.

اگر Live CD‌ فدورا را دانلود کرده باشید بعد از راه‌اندازی سیستم با آن با صفحه‌ی دسکتاپ روبرو می‌شوید. برای شروع عملیات نصب از بخش Activities گزینه‌ی install to hard drive را انتخاب کنید.

انتخاب نصب بر روی سیستم فدورا ۱۵

مرحله ۱ – در این بخش زبان برنامه نصب کننده و سیستم‌عامل را مشخص می‌کنید.

ادامه خواندن “راهنمای کامل و تصویری نصب فدورا ۱۵”

۱۲ آبان ۱۳۸۹

دانلود کتاب راهنمای نصب + کتاب آموزش تصویری فارسی اوبونتو ۱۰.۰۴

کاوشگر: تیم توسعه و پشتیبانی اوبونتو هر ۶ ماه نسخه‌ی جدیدی از این توزیع محبوب لینوکس منشتر می‌کند. یعنی در صورتی که از آخرین نسخه‌ی اوبونتو استفاده کنید، همیشه می‌توانید از آخرین نرم‌افزارهای کدباز استفاده کنید. در این حالت شما می‌توانید حداقل تا ۱.۵ سال از بسته‌های امنیتی رایگان این نسخه‌ها استفاده کنید.

بعضی از نسخه‌های اوبونتو LTS یا دارای پشتیبانی بلند مدت هستند و هر ۲ سال یکبار منتشر می‌شوند. این نسخه‌ها تا ۳ سال برای نسخه‌ی دسکتاپ و تا ۵ سال برای نسخه‌ی سرور پشتیبانی می‌شوند. نسخه‌ی ۱۰.۰۴ اوبونتو هم یکی از این نسخه‌های با پشتیبانی بلند مدت است. به همین دلیل در این نوشته راهنمای نصب و همچنین آموزش‌هایی که در رابطه با اقدامات مورد نیاز بعد از نصب اوبونتو در کاوشگر آورده شده است، در قالب دو فایل PDF در اختیارتان قرار می‌گیرد.

ادامه خواندن “دانلود کتاب راهنمای نصب + کتاب آموزش تصویری فارسی اوبونتو ۱۰.۰۴”

۱۴ مرداد ۱۳۸۹

راهنمای اتصال به اینترنت ADSL‌ در اوبونتو

کاوشگر: اگر از خوانندگان قدیمی این وبلاگ باشید، حتما سری آموزش‌های کارهایی که باید بعد از نصب اوبونتو انجام دهید را مطالعه کرده‌اید. در ادامه‌ی آن مبحث‌های اصلی، مواردی هست که ممکن است در زمان استفاده از اوبونتو با آن روبرو شوید. یکی از این موارد نحوه‌ی اتصال به اینترنت ADSL‌ است.

نوشته‌ای که پیش روی شماست توسط حامد، نویسنده‌ی وبلاگ زندگی آزاد برای انتشار در کاوشگر نوشته شده است. وبلاگ زندگی آزاد که بیشتر به مطالبی درباره‌ی لینوکس می‌پردازد را می‌توانید با مراجعه‌ی مستقیم یا از طریق خوراک آن دنبال کنید.

یکی از ساده‌ترین کارها در سیستم‌عامل گنو/لینوکس و به طور خاص توزیع اوبونتو ایجاد کانکشن برای اتصال به اینترنت ADSL است. اگر نام کاربری و رمز عبور در مودم ADSL شما از قبل تنظیم شده باشد و DHCP در مودم شما فعال باشد، در اوبونتو اصلا نیازی به تنظیمات نیست. وقتی سیستم‌عامل راه‌اندازی می‌شود به طور خودکار کارت شبکه آی‌پی خود را از DHCP دریافت و به اینترنت متصل می‌شود.

اما اگر مودم شما در حالت Bridge قرار داشته باشد،‌ شما باید یک کانکشن برای اتصال به اینترنت بسازید. در این نوشته قدم به قدم طریقهٔ ساخت کانکشن در اوبونتو را توضیح خواهم داد:

۱- از پانل بالا در قسمت راست آیکن شبکه را پیدا کنید. ممکن است آیکن شبکه شما با این یکی فرق داشته باشد.

انتخاب گزینه‌ی Edit Connection

۲- سپس به سر برگ DSL‌ رفته و بر روی گزینه‌ی Add کلیک کنید.
ادامه خواندن “راهنمای اتصال به اینترنت ADSL‌ در اوبونتو”

۵ مرداد ۱۳۸۹

کارهایی که باید بعد از نصب اوبونتو ۱۰.۰۴ انجام دهید (۷) – فعال کردن جلوه‌های گرافیکی و سه بعدی

کاوشگر: یکی از جذابیت‌هایی که لینوکس‌های دسکتاپ چه برای کاربران تازه‌کار و چه برای کاربران حرفه‌ای دارد، بحث جلوه‌های گرافیکی و تصویری آن است. بعد از نصب اوبونتو در صورتی که کارت گرافیک شما شناخته شده باشد، به راحتی می‌توانید این جلوه‌ها را فعال کنید.

فعال‌سازی جلوه‌های گرافیکی و سه‌بعدی:

برای فعال کردن جلوه‌های گرافیکی از مسیر System -> Prefrences گزینه‌ی Appearance را انتخاب کنید. از پنجره‌ی باز شده به بخش Visual Effects بروید. در اینجا بسته به قدرت کارت گرافیک و پردازنده‌ی سیستم خود می‌توانید یکی از حالت‌های Normal و یا Extra زا انتخاب کنید. پس از فعال‌سازی این حالت‌ها ممکن است به دلیل نصب نبودن درایور کارت گرافیکی و یا پشتیبانی نکردن کارت گرافیک شما از جلوه‌های سه‌بعدی با پیغام خطا روبرو شوید.

تنظیمات پیشرفته‌ی جلوه‌های گرافیکی:
بعد از فعال کردن این جلوه‌ها ممکن است باز هم نیاز به دست‌کاری و سفارشی کردن جلوه‌ها برای خود داشته باشید. برای این‌ کار ابتدا بسته‌های زیر را نصب کنید:

sudo apt-get install compiz-fusion-plugins-extra simple-ccsm

سپس دوباره همانظور که در بالا توضیح داده شد به صفحه‌ی تنظیمات Visual Effects بروید. همانظور که مشاهده می‌کنید یک حالت Custom نیز اضافه شده است. با کلیک کردن بر روی آن پنجره‌ی تنظیمات باز می‌شود.

ادامه خواندن “کارهایی که باید بعد از نصب اوبونتو ۱۰.۰۴ انجام دهید (۷) – فعال کردن جلوه‌های گرافیکی و سه بعدی”

۱۶ تیر ۱۳۸۹

کارهایی که باید بعد از نصب اوبونتو ۱۰.۰۴ انجام دهید (۶) – نصب جاوا (JDK‌ و JRE)

کاوشگر: یکی از مزیت‌های برنامه‌های نوشته شده تحت جاوا وابسته نبودن آن‌ها به یک سیستم‌عامل خاص است. همین ویژگی باعث می‌شود که شما بتوانید برنامه‌های نوشته شده با جاوا را بر روی لینوکس هم به راحتی اجرا کنید. برای نصب جاوا بر روی اوبونتو می‌توانید از یکی از دو روشی که در ادامه آمده است، استفاده کنید.

روش اول – نصب openjdk-jre:

OpenJDK یک پیاده‌سازی رایگان و متن باز از زبان برنامه‌نویسی جاوا است. اگر برای کارهای معمول یعنی فقط اجرای برنامه‌ها نیاز به نصب جاوا دارید می‌توانید بسته‌ی openjdk-jre را از طریق اجرای دستور زیر در ترمینال نصب کنید.

sudo apt-get install openjdk-6-jre

روش دوم – نصب بسته‌های اصلی جاوا:

در نسخه‌های اخیر اوبونتو بسته‌های اصلی جاوا از مخازن اصلی حذف شده‌اند و برای نصب شما باید خودتان دستی اقدام به اضافه کردن مخازن و نصب جاوا بکنید.

ابتدا باید مخزن مورد نیاز را به لیست مخازن اضافه کنید. پس ترمینال را باز کنید و دستور زیر را در آن وارد کنید:

sudo add-apt-repository “deb http://archive.canonical.com/ lucid partner”

سپس باید با دستور زیر مخازن را به روز رسانی کنید.

sudo apt-get update

و در نهایت برای نصب جاوا JRE از دستور زیر استفاده کنید.

sudo apt-get install sun-java6-jre sun-java6-plugin sun-java6-fonts

پس از اتمام عملیات دانلود از شما سوالی مبنی بر پذیرفتن شرایط و لیسانس جاوا می‌شود که با تایید آن مراحل نصب انجام می‌شود. خب کار تمام است و از این به بعد به راحتی می‌توانید برنامه‌های جاوا را اجرا کنید.

ادامه خواندن “کارهایی که باید بعد از نصب اوبونتو ۱۰.۰۴ انجام دهید (۶) – نصب جاوا (JDK‌ و JRE)”

۴ تیر ۱۳۸۹

کارهایی که باید بعد از نصب اوبونتو ۱۰.۰۴ انجام دهید (۵) – نصب کدک‌های صوتی و تصویری

کاوشگر: بدون شک اگر از دسته‌ی کاربرانی هستید که با اوبونتو وارد دنیای لینوکس شده‌ اید، در اولین برخورد از نصب نبودن کدک‌های پخش فایل‌های صوتی و تصویری به صورت پیش‌فرض در آن، بسیار آزرده شده‌اید! در این نوشته قصد داریم با معرفی دو روش کدک‌های مورد نیاز را دانلود و نصب کنیم.

روش آسان:
در صورتی که برای پخش یک فایل صوتی و یا تصویری کدک‌های مورد نیاز موجود نباشد، پیغامی به شما نشان داده می‌شود و با تایید مراحل کدک‌های مورد نیاز یه صورت اتوماتیک نصب می‌شود.

بعد از جستجو اگر کدک مورد نظر نیاز پیدا شد، می‌توانید آن را نصب کنید. در صورتی که دوست دارید برای یک بار کدک‌های مورد نیاز را نصب کنید، کافی است دستورات زیر را در ترمینال وارد کنید.

sudo apt-get install gstreamer0.10-plugins-bad gstreamer0.10-plugins-ugly gstreamer0.10-ffmpeg

روشی مطمئن‌تر و کامل‌تر:

با روشی که در بالا گفته شد، ممکن هست باز هم همه‌ی فرمت‌ها قابل پخش نباشند. برای همین به سراغ روشی مطمئن‌تر می‌رویم. بسته‌ای وجود دارد به نام ubuntu-restricted-extras که به نصب آن می‌توانید بسته‌هایی که به صورت پیش‌فرض برای پخش مالتی‌ مدیا بر روی اوبونتو نصب نیستند را یک باره دریافت و نصب کنید. برای دریافت از مسیر System > Administration‌ برنامه‌ی Synaptic Package Manager را اجرا کنید. سپس همانطور که در تصویر زیر نشان داده شده است به دنبال بسته‌ی ubuntu-restricted-extras در بخش جستجو بگردید و آن را نصب کنید.

ادامه خواندن “کارهایی که باید بعد از نصب اوبونتو ۱۰.۰۴ انجام دهید (۵) – نصب کدک‌های صوتی و تصویری”

۲۱ خرداد ۱۳۸۹

کارهایی که باید بعد از نصب اوبونتو ۱۰.۰۴ انجام دهید (۴) – نصب نرم‌افزارهای چت + یک ترفند

کاوشگر: در نوشته‌ی قبلی با روش نصب مرورگرهای مختلف بر روی اوبونتو و همچین نرم‌افزار تاندربرد برای مدیریت ایمیل آشنا شدیم. در این نوشته به سراغ نصب و راه اندازی نرم‌افزارهای چت و پیغام‌رسان می‌رویم.

پیغام‌رسان

نرم‌افزار Empathy
این نرم‌افزار به صورت پیش‌فرض بر روی اوبونتو نصب است و برای اجرای آن کافی است از مسیر Applications -> Internet، گزینه‌ی Empathy IM Clinet را انتخاب کنید. بعد از اجرا با پنجره‌ی ساختن اکانت جدید روبرو می‌شوید. از مزیت‌های این نرم‌افزار پشتیبانی سرویس‌های مختلف از جمله Facebook Chat، Yahoo! Messenger، Google Talk و MSN Messenger و دیگر سرویس‌هاست.

تنظیمات Empathy

بسته به نوع سرویسی که می‌خواهید متصل شوید اطلاعات مورد نیاز را وارد کنید و وارد محیط این نرم‌افزار شوید.
با اینکه یکی از ویژگی‌های این نرم‌افزار امکان پشتیبانی همزمان از چند اکانت است، اما همین مسئله هنگام تایین وضعیت اکانت‌های مختلف دردسر ساز می‌شود. بدین معنی که شما مجبورید از یک وضعیت (آنلاین، مشغول و…) برای همه‌ی اکانت‌هایی که با آن وارد شده‌اید، استفاده کنید. برای حل این مشکل پیشنهاد می‌کنم از پیدجین استفاده کنید.
نرم‌افزار Pidgin + یک ترفند برای استفاده‌ی راحت‌تر
پیدجین یکی دیگر از نرم‌افرارهای پیغام‌رسان است که قبلا به صورت پیش‌فرض بر روی اوبونتو نصب بود. ولی در حال حاضر برای نصب آن بعد از ورود به Ubuntu Software Center در بخش جستجو به دنبال pidgin بگردید و آن را نصب کنید. بعد از پایان عملیات نصب از مسیر Applications -> Internet گزینه‌ی Pidgin Internet Messenger را اجرا کنید.بعد از اجرا با یک صفحه‌ی خوش‌آمد گویی روبرو می‌شوید. بر روی کلید Add کلیک کنید تا وارد صفحه‌ی ایجاد اکانت جدید شوید.

ادامه خواندن “کارهایی که باید بعد از نصب اوبونتو ۱۰.۰۴ انجام دهید (۴) – نصب نرم‌افزارهای چت + یک ترفند”

۲۰ خرداد ۱۳۸۹

کارهایی که باید بعد از نصب اوبونتو ۱۰.۰۴ انجام دهید (۳) – نصب مرورگرها و نرم‌افزارهای مدیریت ایمیل

کاوشگر: اگر شما هم تازه به جمع کاربران اوبونتو پیوسته باشید، حتما متوجه شده‌اید که مرورگر فایرفاکس به صورت پیش‌فرض بر روی آن نصب است. در این مطلب قصد داریم مرورگرهای دیگر یعنی گوگل کرومیوم و اپرا را بر روی اوبونتو نصب کنیم و بعد از آن به نصب نرم‌افزار تاندربرد برای مدیریت ایمیل و بررسی Empathy برای چت می‌پردازیم. بعد از نصب هر یک از این نرم‌افزارها می‌توانید از منوی Applications -> Internet به آن‌ها دسترسی داشته باشید.

مرورگرها

نصب گوگل کرومیوم در اوبونتو

قبل از ادامه اول از زبان ویکیپدیا بشنویم که گوگل کرومیوم چیست؟

کرومیوم یک مرورگر متن باز است که گوگل کروم از روی آن توسعه داده می‌شود. کرومیوم همان امکانات گوگل کروم را دارد ولی با لوگویی مجزا منتشر می‌شود. بر طبق مستندات توسعه‌دهندگان chromium نام پروژه است نه نام محصول!

در مطلب قبلی خواندید که یکی از روش‌های آسان نصب پکیج‌ها در اوبونتو استفاده از Ubuntu Software Center است. برای نصب کرومیوم کافی است بعد از وارد شدن به این قسمت به بخش Internet رفته و کرومیوم را یافته و بر روی Install کلیک کنید.
نصب مرورگر اپرا در اوبونتو
در حال حاضر آخرین نسخه‌ی پایدار مروگر اپرا برای لینوکس نسخه‌ی ۱۰.۱۰ است که برای نصب آن باید به این آدرس مراجعه کنید. بعد از دریافت فایل آن را اجرا کنید و پس از وارد کردن رمز عبور خود بر روی گزینه‌ی Install package کلیک کنید.

نصب اپرا در اوبونتو

بسته به معماری اوبونتوی شما (۳۲ یا ۶۴ بیتی) ممکن است نیاز به دریافت بسته‌های اضافی باشد که به صورت اتوماتیک این کار انجام می‌شود.
ادامه خواندن “کارهایی که باید بعد از نصب اوبونتو ۱۰.۰۴ انجام دهید (۳) – نصب مرورگرها و نرم‌افزارهای مدیریت ایمیل”

۱۰ خرداد ۱۳۸۹

کارهایی که باید بعد از نصب اوبونتو ۱۰.۰۴ انجام دهید (۲) – مدیریت مخازن و بسته‌ها

کاوشگر: اگر همراه ما در کاوشگر نسخه‌ی ۱۰.۰۴ اوبونتو را نصب کرده باشید، حالا وقت آن است که با جزئیات و بخش‌های مهم این سیستم‌عامل آشنا شوید. قبل از شروع باید با چند مفهوم آشنا شوید:

پکیج‌ها در لینوکس:

پکیج‌ها یا بسته‌ها، بسته‌های نرم‌افزاری‌ هستند که در قالب یک فایل آرشیو برای نصب بر روی توزیع‌های مختلف استفاده می‌شوند. بسته به اینکه از چه توزیعی استفاده می‌کنید نوع این پکیج‌ها متفاوت است. اوبونتو از پکیج‌هایی با فرمت deb‌ استفاده می‌کند.

مخازن در لینوکس:

مخازن یا همان repository ها منابعی عظیم از نرم‌افزار‌های مورد نیاز شما در لینوکس هستند. بسته به اینکه از چه توزیع لینوکسی استفاده می‌کنید، باید از مخازن همان توزیع یا توزیع‌های هم خانواده‌ی آن، نرم‌افزارهای مورد نیاز خود را بیابید و استفاده کنید.

استفاده از مخازن چند مزیت دارد:
۱- همیشه از تغییرات و آخرین نسخه‌ی پکیج‌هایی که نصب کرده‌اید با خبر هستید.
۲- همیشه قادر خواهید بود از میان دسته‌های عظیم نرم‌افزاری که جمع‌آوری شده است، پکیج مناسب خود را یافته و نصب کنید.
۳- از صحت پکیج‌هایی که دریافت می‌کنید اطمینان خواهید داشت. چون یک بسته تا از لحاظ امنیت بررسی نشود در این مخازن قرار نمی‌گیرد.
فکر می‌کنم سوال خیلی از کسانی که در مهاجرت از ویندوز به لینوکس نگران آرشیو نرم‌افزارهای مورد نیازشان بودند، برطرف شده باشد. در لینوکس شما مجبور نیستید روی سیستم خودتان آرشیوی از نرم‌افزارهایی که استفاده می‌کنید داشته باشید. چون هر چیزی که لازم داشته باشید در این مخازن وجود دارد و اکثرا حتی برای پیدا کردن بسته‌ی مورد نظر خود نیازی به جستجو در گوگل هم نخواهید داشت.
مدیریت مخازن در اوبونتو:
برای مدیریت مخازن در اوبونتو باید از منوی اصلی به مسیر System ⟶ Administration ⟶ Software Sources بروید. بعد از انتشار هر نسخه‌ی اوبونتو ممکن است سرور اصلی که بر روی آن‌ مخازن قرار دارد، کند شود. برای اینکه منبع دانلود بسته‌های نرم‌افزاری را تغییر دهید بعد از باز کردن Software Sources از لیست باز شونده بخش Download from گزینه‌ی Server for Iran, Islamic Republic of را انتخاب کنید. اگر گزینه‌ی Other را انتخاب کنید، پنجره‌ای باز می‌شود که از طریق آن می‌توانید سرور جایگزین را مشخص کنید. اگر هم خواستید می‌توانید با کلیک بر گزینه‌ی Select Best Server اجازه دهید بهترین و پرسرعت‌ترین سرور موجود برای شما انتخاب شود.

Ubuntu Software Sources

همچنین با انتخاب گزینه‌ی Cdrom with ubuntu lucid lynix 10.04 می‌توانید از CD یا DVD که با آن اوبونتو را نصب کرده‌اید به عنوان مخزن استفاده کنید.
ادامه خواندن “کارهایی که باید بعد از نصب اوبونتو ۱۰.۰۴ انجام دهید (۲) – مدیریت مخازن و بسته‌ها”